Het LSTA beoogt een neutrale positie in te nemen en wij mengen ons om die reden niet graag in politiek. Maar de laatste maand waren er toch heel wat ontwikkelen waarvan wij graag de belangrijkste op een rij zetten. De val van het kabinet zal uiteraard niet ontgaan zijn en ook was de toeslagaffaire en bijstandsfraude veel in het nieuws. Hieronder de belangrijkste ontwikkelingen en links naar verdiepende artikelen die er voor ons uitsprongen.
Toeslagaffaire en bijstandsfraude
Dat het kabinet demissionair verder gaat is bekend. Maar minder eenduidig lijkt nog de oplossing te zijn voor de groep slachtoffers. Uiteraard was de gunning van 30.000,- euro voor de slachtoffers een mooie eerste stap. Maar al snel kwam het signaal van de NVVK (branche vereniging voor schuldhulp en financiële dienstverlening) dat de kans groot is dat dit bedrag terug zou vloeien naar de Belastingdienst aangezien zij de meest prevalente schuldeiser zijn (lees: de meeste rechten hebben op het innen van de schuld). Het volgende besluit kwam van staatssecretaris van Huffelen, die de schulden bij de Belastingdienst voor deze groep kwijtscheld. Zo vindt de VNG (vereniging van Nederlandse gemeenten) dat mensen schuldvrij hun leven weer moeten kunnen oppakken. Maar, zo geeft onder andere de NVVK, er zijn waarschijnlijk veel meer schuldeisers ontstaan in deze periode en zal de volgende partij via loonbeslag het gehele of een deel van de 30.000,- opeisen. Het laatste lijkt hier nog niet over gezegd.
Groot was ook de verontwaardiging in het land over de vrouw die bijna 10.000,- moest terugbetalen omdat zij boodschappen had ontvangen van haar moeder naast de bijstand. Juridisch klopt dit met het beleid dat meer vorm leek te krijgen na de fraude van een Bulgaarse bende tussen 2007-2013. Maar nu blijkt dat de gevolgen voor sommige huishoudens onevenredig lijken. Vrijwel alle media en politieke partijen (enkele daargelaten) vinden dat het controle beleid is doorgeschoten. Opmerkelijk is ook dat deze politieke partijen laten weten deze gang van zaken belachelijk te vinden terwijl ten tijden van de Bulgaarse toeslagfraude de gehele kamer instemde met het aanscherpen van het beleid binnen de Belastingdienst (zie De Correspondent en De Groene). Demissionair staatssecretaris van ’t Wout is druk bezig voorstellen te formuleren tot meer maatwerk om mensen die fraude zonder kwade opzet plegen te helpen naar een oplossing. In de tussentijd heeft de SP een meldpunt misstanden bijstand geopend.
Participatiewet en decentralisatie
Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) heeft in december een uitgebreid onderzoek gepubliceerd over de decentralisatie middels de Participatiewet in 2015. Het overhevelen van de zorg naar de gemeenten zou een goede bezuinigingsslag moeten opleveren van bijna 7 miljard. Nu vijf jaar later maakt het SCP tussentijds de balans op en die is minder rooskleurig dan in 2015 gehoopt. De kern van de bevindingen is dat de verwachtingen van de beoogde bezuinigen te hoog was en dat gemeenten niet altijd in staat zijn de complexe hulpvragen op te lossen. Daarbij wordt er van de zelfredzaamheid van de burger te veel verwacht. Meer lezen? Lees hier de samenvatting van SCP of dit opinie stuk van Sociale Vraagstukken of van De Sociale Alliantie.
